Ο κόσμος είναι γεμάτος από διασκεδαστικά προβλήματα που περιμένουν να λυθούν.
Οι hackers εξερευνούν και τους αποκαλούμε εγκληματίες.
Αναζητούν τη γνώση και τους αποκαλούμε εγκληματίες.
Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές σε hackers και hacking, προσπαθώντας να αποδώσουμε σωστά τον όρο, ο οποίος έχει διαστρεβλωθεί από τα ΜΜΕ και τους ημιμαθείς η αμαθείς στο διαδίκτυο και τεχνολογία δημοσιογράφους. Επίσης, έχουμε επανειλημμένως τονίσει την άξια του hacking στην ίδια την ζωή.
Σε μια κοινωνία η οποία έχει υποβαθμίσει την μόρφωση, είναι σημαντικό τα παιδιά, η γενιά που ίσως αλλάξει τον κόσμο, να αποκτήσει κάποιες βασικές άξιες και γνώσεις, οι οποίες αργότερα θα καρποφορήσουν, δημιουργώντας οφέλη, τόσο σεπροσωπικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό.
Σε μια κοινωνία η οποία έχει υποβαθμίσει την μόρφωση, είναι σημαντικό τα παιδιά, η γενιά που ίσως αλλάξει τον κόσμο, να αποκτήσει κάποιες βασικές άξιες και γνώσεις, οι οποίες αργότερα θα καρποφορήσουν, δημιουργώντας οφέλη, τόσο σεπροσωπικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό.
Ως εκπαιδευτικός, θεωρώ χρέος μου να μοιράζομαι με τα παιδιά μου, τις αξίες του Ανοιχτού Κώδικα και το ήθος του χάκερ˙ την ανταλλαγή και τη δημιουργία σπουδαίων πραγμάτων μέσω της συνεργατικότητας, την αξία του να αναλάβουν τον έλεγχο του περιβάλλοντός τους και να αγκαλιάσουν την τεχνολογία, ως μέσον έκφρασης και όχι ως μέσον για να καταντήσουν οι ίδιοι το προϊόν, το εμπόρευμα, το είδος προς πώληση δηλαδή, το οποίο θα αποφέρει έσοδα στις εταιρείες καθιστώντας τους οικονομικούς ή και χρηματιστηριακούς κολοσσούς. Με άλλα λόγια:
Πώς οι ενήλικοι hackers μπορούν να διασφαλίζουν ότι μεγαλώνουν την επόμενη γενιά hackers του Ανοιχτού Κώδικα;
Ένας πολύ απλός τρόπος, είναι να βάλεις το παιδί μπροστά σε έναν υπολογιστή (άλλο που δε θέλει!) από πολύ μικρή ηλικία (μεταξύ 5 και 8 ετών, για παράδειγμα) και να του δώσεις κίνητρα για περαιτέρω μάθηση μέσω παιχνιδιών˙ γιατί μην ξεχνάμε πως είναι παιδιά και το παιχνίδι είναι το μόνο που έχουν στο μυαλό τους, είναι η διασκέδασή τους. Αυτή τη διασκέδαση, είναι στο χέρι μας να την μετατρέψουμε σε μια απολαυστική εκπαίδευση! Θα αναφέρω τυχαίο παράδειγμα (καθώς είναι πολλά τα διασκεδαστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια) το Scratch που είναι μια γλώσσα προγραμματισμού η οποία δίνει μαθησιακή δυνατότητα σε αρχάριους και σε παιδιά, χωρίς καν να χρειάζεται να ξέρουν γραφή. Δημιουργήθηκε από το MIT Media Lab δίνοντας κίνητρα κυρίως σε μικρά παιδιά (από ηλικίες 8 χρονών και άνω) για περαιτέρω μάθηση μέσω «παιχνιδιάρικων» πειραματισμών. Διασκεδάζουν δημιουργώντας έργα (projects), όπως διαδραστικά κινούμενα σχέδια και παιχνίδια. Για παράδειγμα, μπορούν να προσθέσουν το δικό τους προσωπάκι σε μια φιγούρα του Scratch, να δώσουν κίνηση ιπτάμενου χαρακτήρα, να παίξουν το κυνήγι του χαμένου θησαυρού, να δώσουν εντολές κίνησης και κατεύθυνσης. Και ενώ διασκεδάζουν αλλάζοντας τους αριθμούς σε ένα απλό πρόγραμμα ή σχεδιάζοντας το δικό τους αυτοκίνητο και απολαμβάνουν την οδήγηση τους γύρω από την οθόνη, είναι πραγματικά πάρα πολύ μικρά για να συνειδητοποιήσουν τις έννοιες της σύνδεσης των λειτουργιών˙ ποιος ο λόγος, άλλωστε;
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι θα έχουμε καταφέρει να μετατρέψουμε το παιχνίδι τους σε μαθησιακή και πάνω απ’ όλα, δημιουργική διαδικασία.
Χρησιμοποιώντας αντίστοιχα προγράμματα σε νεαρή ηλικία αναπτύσσουν ένα γερό θεμέλιο γνώσης που μπορεί να βοηθήσει στην προετοιμασία τους για τη χρήση των γλωσσών προγραμματισμού και των μαθηματικών σε υψηλότερο επίπεδο.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι θα έχουμε καταφέρει να μετατρέψουμε το παιχνίδι τους σε μαθησιακή και πάνω απ’ όλα, δημιουργική διαδικασία.
Χρησιμοποιώντας αντίστοιχα προγράμματα σε νεαρή ηλικία αναπτύσσουν ένα γερό θεμέλιο γνώσης που μπορεί να βοηθήσει στην προετοιμασία τους για τη χρήση των γλωσσών προγραμματισμού και των μαθηματικών σε υψηλότερο επίπεδο.
Βεβαίως, το ποια προγράμματα θα επιλέξουμε είναι κάτι που θα πρέπει να προσαρμοστεί τόσο στην ηλικία όσο και στα ενδιαφέροντα του παιδιού.
Ο δικός τους Hackable χώρος
Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να διακοσμούν τα δωμάτιά τους, να οργανώνουν τα έπιπλα κατά το δοκούν και γενικότερα, αφήστε τα να πάρουν πρωτοβουλίες και να hack-άρουν το δωμάτιό τους! Αυτό, βέβαια, μπορεί να οδηγήσει εσάς τους γονείς μερικές φορές στην παράνοια (είδατε, όμως, πόση κατανόηση δείχνω;) και το μόνο που θα επιθυμείτε διακαώς είναι να τους βοηθήσετε να βάλουν τα πάντα σε μία τάξη˙ αλλά ο χώρος είναι δικός τους.
Είναι κάτι που και εγώ η ίδια εφαρμόζω μέσα στην τάξη. Από την πρώτη κιόλας μέρα… αναδιαμορφώνουμε την τάξη, όπως τους αρέσει!
Βάζουν τα θρανία σε σχήμα Π ώστε να διευκολύνεται η συνεργασία μεταξύ τους (και η δική μου επιτήρηση, βεβαίως-βεβαίως!), με την πάροδο των ημερών διακοσμούμε τους τοίχους με τις δικές τους εργασίες και ό,τι τέλος πάντων σκεφτούν με την αστείρευτη δημιουργικότητα που τους διακρίνει.
Είναι κάτι που και εγώ η ίδια εφαρμόζω μέσα στην τάξη. Από την πρώτη κιόλας μέρα… αναδιαμορφώνουμε την τάξη, όπως τους αρέσει!
Βάζουν τα θρανία σε σχήμα Π ώστε να διευκολύνεται η συνεργασία μεταξύ τους (και η δική μου επιτήρηση, βεβαίως-βεβαίως!), με την πάροδο των ημερών διακοσμούμε τους τοίχους με τις δικές τους εργασίες και ό,τι τέλος πάντων σκεφτούν με την αστείρευτη δημιουργικότητα που τους διακρίνει.
Προσχολική μηχανική
Λατρεύω τα παιχνίδια που επιτρέπουν στα παιδιά να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους.
Θυμάμαι ότι ως παιδί, η αδυναμία μου ήταν τα παιχνίδια κατασκευών, όπως το Playmobil και τα τουβλάκια. Ένα ακόμα tip είναι να ενθαρρύνετε τα παιδιά στη μίξη και το ταίριασμα μεταξύ διαφορετικών σετ παιχνιδιών. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να οδηγούν οι Playmobil χαρακτήρες τα αυτοκινητάκια που έφτιαξαν με τα τουβλάκια.
Ακόμα και τα δώρα που θα σας κάνουν, ενθαρρύνετέ τα να είναι “do-it-yourself” δώρα, τονίζοντας τη συναισθηματική αξία ενός χειροποίητου δώρου. (Για να μην αναφέρω και το όφελος που θα έχετε στην τσέπη σας, στις δύσκολες εποχές που ζούμε!).
Θυμάμαι ότι ως παιδί, η αδυναμία μου ήταν τα παιχνίδια κατασκευών, όπως το Playmobil και τα τουβλάκια. Ένα ακόμα tip είναι να ενθαρρύνετε τα παιδιά στη μίξη και το ταίριασμα μεταξύ διαφορετικών σετ παιχνιδιών. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να οδηγούν οι Playmobil χαρακτήρες τα αυτοκινητάκια που έφτιαξαν με τα τουβλάκια.
Ακόμα και τα δώρα που θα σας κάνουν, ενθαρρύνετέ τα να είναι “do-it-yourself” δώρα, τονίζοντας τη συναισθηματική αξία ενός χειροποίητου δώρου. (Για να μην αναφέρω και το όφελος που θα έχετε στην τσέπη σας, στις δύσκολες εποχές που ζούμε!).
Ξεκινώντας με ηλεκτρονικά
Ποιος από εμάς δεν έχει εμπεδώσει πλέον την αδυναμία που έχουν τα παιδιά για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια; Θυμάμαι τον ανηψιό μου, από πολύ μικρή ηλικία, με ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι στο χέρι και την αδερφή μου να… ωρύεται για τις ώρες που περνάει μπροστά σε μία οθόνη, να τον «μαλώνει» που θα χαλάσει τα ματάκια του. Ε, λοιπόν, ο ανηψιός μου είναι τώρα τελειόφοιτος της σχολής πληροφορικής.
Διδάσκοντας Την Επόμενη Γενιά Χάκερ Του Ελεύθερου Λογισμικού!
Το μήνυμα που πάντα προσπαθώ να περάσω στους μαθητές μου είναι η ουσία της συνεργασίας και του διαμερισμού ιδεών και γνώσης.
Να μοιράζονται τις σκέψεις, τις ιδέες και τα πρωτότυπα. Με αυτό τον τρόπο θα παρατηρήσουν ότι η ανταλλαγή φέρνει νέες δυνατότητες και μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη. Πέραν τούτου, μαθαίνουν να διαπραγματεύονται τα δομικά στοιχεία.
Προσωπικά, όταν -αναγκαστικά- τους έχω βάλει κάποιο τεστ, η διόρθωσή του γίνεται μέσα στην τάξη. Τα χωρίζω σε ομάδες και διορθώνουν η μία ομάδα τα τεστ των παιδιών της άλλης ομάδας (με τη δική μου επίβλεψη, πάντοτε.)
Στόχος μου είναι, ακόμα και το διαγώνισμα (ο χειρότερός τους εφιάλτης!) να μην το θεωρούν ως ένα είδος «ιεράς εξέτασης», αλλά ως ευκαιρία για ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων μέσω της συνεργατικότητας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνουμε κάτι τόσο «μισητό», να το μετατρέψουμε σε πηγή έρευνας και χαλάρωσης.
Να μοιράζονται τις σκέψεις, τις ιδέες και τα πρωτότυπα. Με αυτό τον τρόπο θα παρατηρήσουν ότι η ανταλλαγή φέρνει νέες δυνατότητες και μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη. Πέραν τούτου, μαθαίνουν να διαπραγματεύονται τα δομικά στοιχεία.
Προσωπικά, όταν -αναγκαστικά- τους έχω βάλει κάποιο τεστ, η διόρθωσή του γίνεται μέσα στην τάξη. Τα χωρίζω σε ομάδες και διορθώνουν η μία ομάδα τα τεστ των παιδιών της άλλης ομάδας (με τη δική μου επίβλεψη, πάντοτε.)
Στόχος μου είναι, ακόμα και το διαγώνισμα (ο χειρότερός τους εφιάλτης!) να μην το θεωρούν ως ένα είδος «ιεράς εξέτασης», αλλά ως ευκαιρία για ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων μέσω της συνεργατικότητας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνουμε κάτι τόσο «μισητό», να το μετατρέψουμε σε πηγή έρευνας και χαλάρωσης.
Το να συνεργάζονται και να γνωρίζουν ότι έχουν βάλει κι αυτοί το δικό τους λιθαράκι, θα τους κάνει να αισθάνονται πιο προνομιούχοι.
Οι βασικές δεξιότητες πληροφορικής είναι σαν την ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά. Όταν βλέπουμε τη λαχτάρα των παιδιών για τον υπολογιστή τους, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι, σήμερα, ένας υπολογιστής είναι ό,τι το χαρτί, το μολύβι και τα επιτραπέζια παιχνίδια ήταν πριν από 40 χρόνια.
Αυτός είναι ο κόσμος τους τώρα˙ ο κόσμος του ηλεκτρισμού και τον διακοπτών,
η ομορφιά του άγνωστου.
Οι βασικές δεξιότητες πληροφορικής είναι σαν την ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά. Όταν βλέπουμε τη λαχτάρα των παιδιών για τον υπολογιστή τους, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι, σήμερα, ένας υπολογιστής είναι ό,τι το χαρτί, το μολύβι και τα επιτραπέζια παιχνίδια ήταν πριν από 40 χρόνια.
Αυτός είναι ο κόσμος τους τώρα˙ ο κόσμος του ηλεκτρισμού και τον διακοπτών,
η ομορφιά του άγνωστου.
Το σχολείο, βέβαια, τους εκπαιδεύει στα βασικά πράγματα, ενώ στο σπίτι μπορούν να πάνε ένα βήμα παραπέρα. Το μόνο που χρειάζονται είναι το κίνητρο˙ και αυτό μπορεί να τους το δώσει ένας σωστός εκπαιδευτικός.
Επειδή, όμως, στα σχολεία κυριαρχεί η Microsoft, στο σπίτι έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν την ίδια λειτουργικότητα με διαφορετικό τρόπο˙ χρησιμοποιώντας το Linux.
Το Linux καθιστά πιο ευέλικτη τη χρήση του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών και απαλείφει λίγο το φόβο τους να δοκιμάσουν. Και όταν ο 7χρονος γιος σας ή η κόρη σας θελήσει να γίνει ένας geek, ένας «πραγματικός χάκερ», αφήστε το παιδί να κάνει μόνο του την ενημέρωση με τη γραμμή εντολών (update on the command line).
Θυμηθείτε πως ο υπολογιστής κάνει ό,τι ο χρήστης του θέλει να κάνει.
Επειδή, όμως, στα σχολεία κυριαρχεί η Microsoft, στο σπίτι έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν την ίδια λειτουργικότητα με διαφορετικό τρόπο˙ χρησιμοποιώντας το Linux.
Το Linux καθιστά πιο ευέλικτη τη χρήση του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών και απαλείφει λίγο το φόβο τους να δοκιμάσουν. Και όταν ο 7χρονος γιος σας ή η κόρη σας θελήσει να γίνει ένας geek, ένας «πραγματικός χάκερ», αφήστε το παιδί να κάνει μόνο του την ενημέρωση με τη γραμμή εντολών (update on the command line).
Θυμηθείτε πως ο υπολογιστής κάνει ό,τι ο χρήστης του θέλει να κάνει.
Σκεφτείτε λίγο, πως ο προγραμματισμός (programming) είναι ένας πολύ πιο εποικοδομητικός τρόπος μάθησης από ό,τι ένα τεστ που θα τους βάζαμε, καθώς η καλύτερη πτυχή που ο προγραμματισμός τους δίνει είναι η άμεση ανατροφοδότηση.
Βλέπετε, δεν χρειάζεται να περιμένουν πότε θα τους επιστραφεί το τεστ διορθωμένο και βαθμολογημένο. Ξέρουν τα αποτελέσματα την ίδια στιγμή. Κρίνουν -μόνοι τους!- εκ του αποτελέσματος, εάν οι προσπάθειές τους στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία ή απέτυχαν, οπότε και θα χρειαστεί να ξαναδοκιμάσουν. Γιατί μέσα από τα λάθη μας μαθαίνουμε! Και αυτό, είναι ένα ακόμη ενδιαφέρον χαρακτηριστικό˙ η μάθηση μέσω της αποτυχίας.
Εάν κάνουν ένα λάθος, είναι επειδή οι ίδιοι τα θαλάσσωσαν.
Όχι επειδή δεν τους συμπαθεί ο δάσκαλός τους ή νιώθει να απειλείται από αυτούς ή νομίζει ότι είναι εξυπνότεροι.
Και για να επανέλθω στη μάθηση μέσω αποτυχίας, να τονίσω πως τους βοηθά να αναπτύξουν ένα είδος πίστης στις δικές τους ικανότητες να μαθαίνουν.
Έτσι, ακόμα και αν δεν ξέρουν τι απαιτείται για να λυθεί ένα πρόβλημα, αν ασχοληθούν με ένα κομμάτι του και μάθουν από αυτό, θα γνωρίζουν αρκετά ώστε να λύσουν το επόμενο κομμάτι -και ου το καθ’ εξής- μέχρι να τελειώσουν.
Βλέπετε, δεν χρειάζεται να περιμένουν πότε θα τους επιστραφεί το τεστ διορθωμένο και βαθμολογημένο. Ξέρουν τα αποτελέσματα την ίδια στιγμή. Κρίνουν -μόνοι τους!- εκ του αποτελέσματος, εάν οι προσπάθειές τους στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία ή απέτυχαν, οπότε και θα χρειαστεί να ξαναδοκιμάσουν. Γιατί μέσα από τα λάθη μας μαθαίνουμε! Και αυτό, είναι ένα ακόμη ενδιαφέρον χαρακτηριστικό˙ η μάθηση μέσω της αποτυχίας.
Εάν κάνουν ένα λάθος, είναι επειδή οι ίδιοι τα θαλάσσωσαν.
Όχι επειδή δεν τους συμπαθεί ο δάσκαλός τους ή νιώθει να απειλείται από αυτούς ή νομίζει ότι είναι εξυπνότεροι.
Και για να επανέλθω στη μάθηση μέσω αποτυχίας, να τονίσω πως τους βοηθά να αναπτύξουν ένα είδος πίστης στις δικές τους ικανότητες να μαθαίνουν.
Έτσι, ακόμα και αν δεν ξέρουν τι απαιτείται για να λυθεί ένα πρόβλημα, αν ασχοληθούν με ένα κομμάτι του και μάθουν από αυτό, θα γνωρίζουν αρκετά ώστε να λύσουν το επόμενο κομμάτι -και ου το καθ’ εξής- μέχρι να τελειώσουν.
Θεωρώ πως είναι ηθική μας υποχρέωση, πως πρέπει να «επενδύσουμε» στους νέους, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, οι απογοητευμένοι μαθητές θα είναι οι αυριανοί μίζεροι και απαθείς πολίτες.
Βασισμένο σε άρθρο του: Dave Neary από το open source.com
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου